27/08/2014

De basketballers van Oranje gaan naar het EK van 2015. Een werkelijk schitterende overwinning (68-55) op Montenegro leverde de tweede plaats in de groep op en een beter doelgemiddelde dan Roemenië, de enige overgebleven concurrent onder de nummers twee van de diverse groepen.

Stijf uitverkocht

Want daar kwam het uiteindelijk op neer. In de uren voor de wedstrijd in de stijf uitverkochte Leidse Vijf Meihal was er gerekend, gerekend en nog eens gerekend. Diverse wedstrijden in Oost-Europa begonnen door het tijdsverschil eerder. Uiteindelijk bleek het resultaat van Hongarije-Tsjechië niet meer van belang, omdat Zweden van Slowakije won.

Resteerde Roemenië dat met 70-82 thuis verloor van Letland en uitkwam op een doelgemiddelde van 0.9146. Dat was bekend toen in Leiden de bal werd opgegooid voor een wedstrijd, die zijn weerga niet kent in de geschiedenis van het Nederlandse basketball. Toon van Helfteren, die toch wel iets heeft meegemaakt met de nationale ploeg, noch de volgers van het eerste uur konden zich een wedstrijd in eigen land herinneren, die in een uitverkochte hal en in zo’n fantastische ambiance werd gespeeld.

Verbindingsofficier

Aan de perstafel ontpopte NOS-verslaggever Leon Kersten zich als de Grote Rekenmeester en kreeg om de haverklap bezoek van teammanager Henk Kerssens, die als verbindingsofficier dienst deed richting Van Helfteren en zijn assistenten. De beste optie zou zijn dat Oranje 65 punten zou maken en er dat niet meer dan 60 tegen zou krijgen. Dat was genoeg om Roemenië voor te blijven, ook al was het maar een paar duizendste.

“Ik wist hoe het zat en wat er moest gebeuren”, zei een glunderende Toon van Helfteren na afloop. “Maar ik heb het er met de jongens niet over gehad. Pas aan het einde toen Montenegro terug kwam tot negen punten, heb ik gezegd dat we er minimaal vijf over moesten houden en dat we dus lange aanvallen moesten spelen. Zij moesten fouten maken en wij mochten dat niet.”

Internationale bewondering

Logisch, want Montenegro beschikt over goede schutters vanaf de lijn en dan kan een voorsprong snel smelten. Maar het kon niet meer stuk bij Nederland, dat na een wat moeizame eerste helft een derde kwart speelde, dat via de videobeelden vast en zeker internationale bewondering zal oogsten. Zelfs de meest doorgewinterde volgers zullen een ploeg – zelfs geen team van Van Helfteren – zó hebben zien verdedigen.

Montenegro was de kleedkamer ingegaan met een voorsprong van 30-33, die voor een belangrijk deel was opgebouwd via zeven driepunters, waarvan vier van Suad Sehovic. “Dat kwam door onze wijze van verdedigen”, aldus Van Helfteren. “We wilden Montenegro geen makkelijke ballen geven, geen kansen onder de ring voor de lange mannen. Dan loop je het risico dat ze er een paar driepunters ingooien.”

Mazzelbal

Als de Montenegrijnen daarmee waren doorgegaan, zou een overwinning van Oranje een moeilijk verhaal zijn geworden. ‘Dus’ werd de driepunter er ‘gewoon’ uitgehaald. Er zou er in de tweede helft nog maar ééntje bijkomen. Van de andere Sehovic (Sead) en dat was nog een mazzelbal ook, die hoog opstuitte van de ring en in het signaal van de 24 seconden binnen viel. Het was tot vlak voor het einde van het kwart de enige score van de Balkanploeg, die het derde kwart zou afsluiten met een schamele vijf punten. Nederland bracht het publiek in extase met onder andere een heerlijke score van Leon Williams en een dunk van Mohamed Kherrazi na een pass over de hele van Nick Oudendag.

Oranje was los en de Vijf Meihal barstte uit zijn voegen. Het was na dertig minuten 50-38. Volgens de rekenmeesters dus nog vijftien punten en de tegenstander onder de zestig houden. Dat klonk allemaal eenvoudig en rekenkundig was dat het ook. Maar het moest natuurlijk op het veld nog wel gebeuren.

Nooit in problemen

Direct in het vierde kwart kwam, na een driepunter van Roeland Schaftenaar, het maximale verschil van zestien punten (54-38) op het scorebord. Daarvan moesten uiteindelijk een paar puntjes worden ingeleverd, maar Oranje kwam eigenlijk nooit meer in de problemen, omdat bijna alles lukte.

Worthy de Jong ging eigenlijk veel te snel naar de ring, maar scoorde wel, Mohamed Kherrazi liet een hookshotje los dat heerlijk door het netje suisde en De Jong tikte de bal binnen na een half missertje van Arvin Slagter. Het was al vroeg in dat vierde kwart duidelijk dat Nederland, na Portugal vorig jaar en Bulgarije vorige week, ook in zijn derde wedstrijd in Leiden ongeslagen zou blijven. Het enige gevaar was het verschil. Dat moest voor de zekerheid rond de tien blijven.

Driehonderdste beter

Dat lukte. Slagter, die in de eerste helft even naar de kant moest met een pink, die uit de kom schoot, deed wat hij al zo vaak deed in belangrijke slotfases: scoren. Het laatste woord, in het veld dan, was voor De Jong, die de eindstand op 68-55 bepaalde en Oranje een doelgemiddelde bezorgde van 0.94696, driehonderdste beter dan dat van Roemenië.

Het echte laatste woord was natuurlijk aan de bondscoach, die “verschrikkelijk trots was op deze jongens.” Volkomen terecht natuurlijk, want van deze ploeg zou een groot deel, misschien wel de helft de uiteindelijke selectie niet gehaald hebben, wanneer iedereen beschikbaar zou zijn geweest. Maar Van Helfteren nam de handsschoen toch op. Hij ging aan de slag met wie er waren, was natuurlijk blij met de latere aansluiting van Roeland Schaftenaar, maar zeurde niet over wie er niet waren.

‘Ik had geen keuze’

“Je werkt met het materiaal dat er is. Ik had geen keuze, geen invloed op het samenstellen van de ploeg. Er waren gewoon niet meer spelers. Waarom deze jongens zó in zichzelf zijn gaan geloven? Ik heb geen idee. Voor mij is het heel gewoon. Je vertelt waar je heen wilt en je gaat aan de slag. Maar eerlijk: dat we vier van de zes wedstrijden zouden winnen, had niemand durven dromen. Of er veel druk op deze wedstrijd stond? Nee, eigenlijk niet. De druk lag bij de tegenstander. Niet wij, maar een topland als Montenegro hoort zich te plaatsen voor het EK.”

Het EK. Dat is volgend jaar. Waar, wordt begin september bekend gemaakt, nu het weggehaald is uit Oekraïne. Maar in elk geval mét Nederland. De financiering is nog een groot probleem, maar daar zal een oplossing voor moeten komen. Als is het maar als beloning voor deze ploeg en deze (technische) staf, die een unieke prestatie hebben geleverd.

Scores

Scores Nederland: Arvin Slagter 15 (5 ast), Roeland Schaftenaar 14 (8 reb), Worthy de Jong 9, Mohamed Kherrazi 9 (9 reb), Nick Oudendag 9 (7 reb), Leon Williams 6 (3 ast), Ralf de Pagter 4 en Thomas Koenis 2.

Topscorers Montenegro: Suad Sehovic 17, Sead Sehovic 9.